Alweer ruim tien jaar bevind ik mij in de derde levensfase. Je zou denken dan moet je toch wel je dagelijkse draai in het leven hebben gevonden? Dat klopt grotendeels. Ik ben een vitale oudere en heb sinds mijn pensioen een dagelijkse ritme opgebouwd met allerlei activiteiten, die mij veel plezier en tevredenheid opleveren. Echter met enige regelmaat gebeurt er iets waardoor de dagelijkse balans behoorlijk verstoord wordt. Soms is dat iets fysieks, dan is het iets psychisch. Deze disbalans wordt versterkt door het gegeven dat ik mijzelf helemaal niet zie als die persoon met die leeftijd, een ontkenning waar nog eens extra bij komt het perspectief van de naderende vierde levensfase van grote afhankelijkheid en zorgbehoevendheid.

Vanaf het moment dat ik met pensioen ben gegaan, realiseer ik mij dat de focus van mijn welbevinden zo goed als helemaal op mijzelf en mijn directe leefomgeving is komen te liggen. In mijn eerdere levensfasen heb ik met veel plezier en verantwoordelijkheidsgevoel naast mijn (betaalde) werk allerlei (bestuurlijke) activiteiten ontplooid op vrijwillige basis. Gewoon omdat ik het leuk en inspirerend vind. Vrijwilligerswerk zet ik bewust voort na mijn pensionering. Mijn kennis en ervaring wil ik graag blijven gebruiken en inzetten in de samenleving. Ik heb het nodig er toe te doen. Wat mij daarbij opvalt is dat naarmate de derde levensfase voortduurt, de meeste van mijn activiteiten zich concentreren in mijn directe leefomgeving.

Terugkomend op de disbalans die af en toe ontstaat, merk ik dat de veerkracht die ik gedurende mijn werkzame leven had, absoluut minder wordt. Zo ben ik heel actief met allerlei zaken betreffende het appartementencomplex waar ik woon. Dan ineens voel ik bij – met name – bestuurlijke activiteiten een grote mate van verantwoordelijkheid opkomen. Ik lig er ’s nachts wakker van. In korte tijd ontstaat er een grote mentale druk. De enige juiste optie is voor mij dan meteen te communiceren dat ik afhaak, wat die activiteiten betreft. Een ander voorbeeld in de familiesfeer. Met veel plezier vul ik mijn rol als opa voor de kleinkinderen in, maar ook daar geldt het principe dat het voor mij niet te belastend moet zijn en dat ik ‘nee’ durf te zeggen als dat wel zo is.

De kunst is om mijzelf niet meer voor de gek te houden, maar in de spiegel te kijken en de juiste ruimte te geven aan mijn lichaam en geest. Levenskunst op mijn leeftijd is accepteren dat mijn veerkracht afneemt en niet meer in die mate terugkomt. De veerkracht die ik wel heb, moet ik eerlijk onder ogen zien en vervolgens goed doseren. Dán zorg ik goed voor mijzelf. En als ik mijzelf helemaal serieus neem, zal ik op bepaalde momenten ‘mentale’ aandacht en zorg moeten durven vragen aan mijn dierbaren in de inner cirkel.

Het zijn vaak kleine, onverwachte momenten waar je van opknapt in het dagelijkse leven, zoals lachen bijvoorbeeld. Ik lach veel te weinig. Met lachen bedoel ik dan onbedaarlijk lachen dat overgaat in de slappe lach. Mij overkomt dat vooral als ik met anderen aan het lachen ben. Je steekt elkaar aan. Eenmaal uitgelachen weet je vaak niet meer precies waarom je nou zo moest lachen, maar je voelt je even zorgeloos en super relaxed.

In deze coronatijd met weinig life sociale contacten, met veel vervelend nieuws over besmettingen, verkiezingen in Amerika en angst voor aanslagen, heb ik behoefte aan positiefs nieuws en iets om te lachen. Dat positieve nieuws komt niet vanzelfsprekend dagelijks tot je, net zo min als het lachen.

Afgelopen weekend heb ik zowaar twee slappe lachmomenten. Mijn lief laat op haar telefoon een filmpje van Brigitte Kaandorp uit 1995 zien. Het gaat over de Vrije School en ze zingt o.a. oudhollandse liedjes met het publiek. Zoals altijd bij Kaandorp is alles over de top, maar als je eenmaal lacht, kun je niet meer stoppen. Nog zo’n moment hebben we bij het eten. Mijn schoonzus die op visite is, vertelt enkele waargebeurde verhalen waar we alle drie de slappe lach van krijgen. Op de een of andere manier lucht het mij enorm op, meer dan ik had gedacht. Het geeft een ontspannen gevoel.

Deze coronatijd zit ik veel binnen, beweeg weinig en eet te veel. Eigenlijk weet ik dat ik niet goed bezig ben, fysiek gezien dan. Sinds enkele weken doe ik wel elke ochtend enkele ‘pilates’ oefeningen meteen nadat ik opsta. Daarna ga ik de krant halen in de hal van ons appartementencomplex. Ik neem dan bewust niet de lift maar de trappen. Die fysieke start na het opstaan ’s ochtends is hard nodig. Doe ik niets dan voel ik mij stram en stijf. Zeker op mijn leeftijd heeft het lijf veel extra aandacht nodig, eigenlijk elke dag. Eerlijk gezegd is fysiek bezig zijn niet mijn sterkste kant. Ik moet mijzelf daarvoor regelmatig tot de orde roepen.

Dit weekend ervaar ik aan den lijve dat lachen gezond is. Ik krijg er energie van in deze donkere dagen met veel wind en regen. De weegschaal heb ik de laatste maanden gemeden. Dat heet struisvogelpolitiek. Maar nu wil ik het weten. De conclusie is helder: er moet een paar kilo af. Enthousiast neem ik mij voor minder te snacken tussendoor, meer groenten te eten en een glaasje wijn minder te drinken. En ik wil dagelijks een eind wandelen. Ik voeg meteen de daad bij het woord.

Op het gebied van nieuws steek ik al maanden mijn kop in het zand. Ik wil zo min mogelijk meegesleurd worden door al dat slechte nieuws. Ik kan er niks mee. Kortgeleden heb ik mijn abonnement op de nieuwssite De Correspondent opgezegd, omdat ik deze wekelijkse artikelen bijna nooit lees. Ik krijg nu bericht dat dit de laatste uitgave is, maar mocht ik willen dan kan ik het abonnement meteen weer verlengen. Met mijn frisse hoofd ga ik toch eens enkele artikelen lezen en ik raak zowaar in flow. Het besef dringt tot mij door dat De Correspondent niet het nieuws van de dag brengt, maar veel meer analyserend en thematisch schrijft over wat elke dag gebeurt. Zij deelt daarbij kennis en ervaring, want zo zegt Rob Wijnberg, oprichter van De Correspondent: ‘Samen kunnen we de wereld begrijpen. En een wereld die je kunt begrijpen, kun je ook veranderen.’ Zo wil ik nieuws lezen, daar kan ik iets mee. Ik heb meteen het abonnement verlengd.

Zo maar twee kleine momenten die mij over een ‘dood punt’ heen trekken. Anders gezegd: twee keer de slappe lach en ik krijg energie om uit mijn neerslachtige corona herfstbubbel te stappen. Dat voelt goed.

‘Nu volhouden, Geert’ zeg ik tegen mijzelf: ‘Het leven is nu eenmaal werken’.

De herfst is begonnen. Ik zie nooit zo uit naar deze tijd van het jaar, mijn lief wel. Zij vindt dit een gezellige tijd: snel donker, open haardje aan, kaarsjes branden, gordijnen dicht en dan heerlijk samen op de bank met een glaasje rode wijn (Bordeaux). Natuurlijk vind ik dat laatste ook heerlijk, maar bij mij werkt dit jaargetijde zodanig op mijn gemoed, dat ik er gauw chagrijnig van word. Dat chagrijn wordt extra versterkt als ik aan het eind van het jaar altijd weer die lange to-do-lijst zie liggen met allerlei zinnige en onzinnige zaken die mijn dagelijks leventje (on)mogelijk maken: de griepprik halen, de APK keuring van de auto regelen, de datum voor de onderhoudsbeurt van de CV ketel plannen, de schoorsteenveger bellen, de dakgoten schoonhouden van bladeren en de buitenkraan afsluiten. Absoluut niet motiverend vind ik de afhandeling van al die verzekeringspolissen ‘voor van alles en nog wat in het leven’. Voordat ik aan mijn winterslaap mag beginnen, moet ik eerst deze zogenaamd noodzakelijke pamperservicepapperassen hebben bekeken en betaald. De meeste polissen berg ik altijd meteen ongezien in mijn archief op. Maar dit jaar ga ik mij zomaar ineens, voor het eerst in mijn leven, in mijn pamperpolis DELA Uitvaartplan 2016 verdiepen. Kennelijk ben ik in een zwaarmoedige stemming, want anders kan ik niet verklaren waarom ik mij nu voor die polis zou interesseren. Lees verder →