Er zijn verjaardagen die je extra aan het denken zetten over het leven en dan met name de lengte in jaren daarvan. Dit keer op mijn vijfenzeventigste voelt het heftig omdat je steeds dichterbij het einde van je leven komt. Daar sta je dan als gezonde 75-jarige in het middelpunt van de feestvreugde die je niet wil laten bederven door sombere toekomstgedachten.
Deze verjaardag heb ik de behoefte gevoeld om te reageren met: ‘Dank je voor de felicitatie, ik teken er voorlopig tien jaar bij en dan zie ik wel weer verder.’ Wat ik er niet bij zeg is, dat ik die tien jaar hoop door te brengen in redelijk goede gezondheid op fysiek en geestelijk vlak. En daar zit nu juist het lastige. Onderzoek toont aan dat vanaf gemiddeld 75 jaar de kans op twee of meer chronische aandoeningen sterk toeneemt. Ik ga deze niet allemaal benoemen en zeker niet teveel toelaten in mij hoofd. Wel zie ik in mijn omgeving voorbeelden genoeg. In dat perspectief op mijn nabije toekomst probeer ik mij vast te houden aan de theorie die ik zelf in mijn praktijk als gerontoloog veel heb uitgedragen. Ik wil mij nog meer richten op het verder ontwikkelen van mijn eigen stuurcompetenties. Grote, innerlijke veerkracht zal mij helpen zo positief mogelijk om te gaan met het leven inclusief eventuele beperkingen.
Belangrijk voor die veerkracht is de balans tussen je vaardigheden en de omgevingsdruk waarin je verkeert of wilt verkeren: zie het ecologisch model van Lawton (bron: Leene e.a. 1994). Gaat bijvoorbeeld het lopen moeilijker, dan kijk je naar de mogelijkheden van een nieuwe balans. Allereerst natuurlijk of er iets medisch gedaan kan worden aan de loopproblemen. Je kunt verder kijken naar hulpmiddelen zoals rollator, traplift of hulp vragen, maar eventueel ook een andere woonomgeving. Bij dit alles is het voor de innerlijke balans belangrijk dat er voldoende uitdaging blijft. Als de (nieuwe) omgevingsdruk te zwak is, verval je gemakkelijk in verveling en neerslachtigheid en als die te sterk is ontstaat er stress en agressie. Vind je de goede balans dan ben je in flow en voel je je goed in je situatie van dat moment. Feitelijk is het zoeken naar balans op alle vijf levensgebieden van toepassing: op je fysieke en geestelijke gestel, je sociale contacten, je materiële zaken en belangen, je activiteiten en natuurlijk je zingeving.
Ik besef dat van mij de komende tien jaar en wellicht nog langer, veel gevraagd zal worden van mijn zelfkennis en eigen kracht. Nog meer dan voorheen zal ik kijken naar wat ik wel en niet kan en wat de omgeving mij daarbij te bieden heeft. Dat vraagt om duidelijke, eerlijke communicatie met iedereen in mijn sociale netwerk en dat is niet altijd gemakkelijk. Daarbij is het evenzeer van belang om in je contacten met anderen positief te blijven denken en doen. Een goede balans in je sociale netwerk hebben en houden, draagt wellicht het meeste bij aan gelukkig oud worden. Ik verkeer op mijn 75ste in de gelukkige omstandigheid dat ik samen met mijn lief ben, beiden zijn we nog gezond. Het goed gaat met onze kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden.
Alles bij elkaar is het een uitgebreide en bijzondere 75ste verjaardag geworden. Eerst thuis in Rotterdam, daarna in Langweer. In het weekend hebben we met onze kinderen en kleinkinderen in een heerlijke B&B vertoefd. Zondagavond op de camping hebben we de buren uitgenodigd. In de aansluitende week zijn de broer, schoonzus en zussen van mijn lief een paar dagen langsgekomen en hebben we o.a. een mooie vaartocht met een Langweerdersloep gemaakt.
Maar het meest mooie en emotionele moment is er als onze dochter en haar partner vertellen dat zij een baby verwachten. Onze dochter is in verwachting. Voor de derde keer worden mijn lief en ik oma en opa.
Een betere motivatie voor de komende tien jaar en hopelijk nog meer, kan ik me niet wensen, toch?!
