Citaat 1: ‘Identiteit is nooit monolithisch maar gelaagd en complex. Het is een recht je eigen identiteit te bepalen, te groeien en te leren, en je gevoel van zelf te definiëren op basis van levenservaring. Identiteit wordt gevormd door opvoeding, door vrienden die je maakt, door boeken die je leest, door reizen die je maakt, door ontmoetingen met wildvreemden en door persoonlijke ambitie en ontwikkeling.’
Citaat 2: ‘Een vruchtbare dialoog is het antwoord op zorgen. Wij moeten angst niet voeden, maar opvangen. Verschillen proberen te overbruggen, van elkaar leren en daadwerkelijk samenleven en beleven. Waarde geven aan kansen van anderen, juist diegenen die geen stem of politiek kanaal hebben. Uit overtuiging dat de kracht van verantwoordelijkheid nemen is wat je er mee doet voor een ander, niet voor de eigen achterban of bevolkingsgroep. Door elkaar niet te reduceren tot één kenmerk van ons wezen. Wees niet stil! Wij zijn met velen.’
Ik ben fan van minister Sigrid Kaag. Haar Abel Herzberglezing van afgelopen zondag maakt indruk op mij. Bovenstaande citaten zijn uit mijn hart gegrepen! Dit is andere koek dan het platvloerse jij-bakken van enkele van onze parlementariërs tijdens de begrotingsdebatten in september. Mijn verlangen gaat uit naar politici die gelaagd denken, die denken in termen van samen-leven, die complexe zaken niet reduceren tot enkelvoudige fake-oplossingen. Ik ben meteen na de Tweede Wereldoorlog geboren en leef sindsdien in vrij en democratisch Nederland. Menselijke waardigheid en gelijkheid zijn de belangrijkste grondwaarden en dat wil ik graag zo houden voor mijn kinderen en kleinkind. Ik zie echter dat onze volksvertegenwoordigers en wij als burgers vaak onvoldoende verantwoordelijkheid nemen om elkaar in alle openheid en goed gefundeerd aan te spreken op deze waarden. We onderhouden daarmee onze democratische grondwaarden niet goed. En op zulke momenten krijgen populisten ruimte om bijvoorbeeld de onafhankelijke rechtstaat te politiseren, om angstgevoelens jegens medelanders en vluchtelingen aan te wakkeren, om weer muren te bouwen om iedere natie, om uit de EU te stappen….
Sigrid Kaag weet uit haar ervaring als bemiddelaar in grote conflictgebieden in de wereld, hoe mensen zwaar onderdrukt kunnen worden omdat de rechtsstaat er niet is. Burgers in die landen zijn overgeleverd aan de willekeur van de machthebbers en durven nauwelijks iets te zeggen, laat staan iets te doen. Ikzelf heb er iets van kunnen merken tijdens onze Zijderoutereis door Iran, Turkmenistan, Oezbekistan en Kazachstan.
Afgelopen vrijdag zit ik voor ons huis op het bankje in de zon, als de buurman-van-een-eindje-verder langs loopt. Ik zeg hem goedendag en merk op dat ik hem een tijdje niet gezien heb. Hij vertelt dat hij afgelopen weken op familiebezoek in Iran is geweest. Al na één week wilde zijn vrouw naar huis, zo erg vond ze het in hun beider moederland. Als ik hem vertel dat wij in augustus op vakantie in Iran zijn geweest, is hij zeer verrast. Hij wil weten waar we geweest zijn en hoe we het land ervaren hebben. Hij is zeer pessimistisch over de situatie in zijn moederland. Zo’n 80% van de mensen wil een andere regering, maar ze zijn doodsbang. Iedereen houdt zich stil….Toch, zegt hij emotioneel, kan het niet lang meer duren en dan komt er opstand.
Diezelfde vrijdagmiddag ga ik naar de tentoonstelling ‘Echt Rotterdams Erfgoed’ in het Museum Rotterdam. Vijfenvijftig ‘gewone’ Rotterdammers laten zien wat zij doen in en voor onze mooie multiculti stad. Onder het motto ‘Collect to Connect’ wordt elk van deze deelnemers gekoppeld aan een object uit de historische collectie van het museum. Rotterdammers zoals burgemeester Aboutaleb, dr. Mau de sambalman, Tuinmeester Gerrit van de Groene Groeiplekken, Krachtvrouwen Oude Westen, de Pauluskerk, Slagerij Schell ontmoetingsplek op de West Kruiskade, Winne de rapartiest en buurtbemiddelaar. Allemaal Rotterdammers die niet stil zijn, maar van zich laten horen en verantwoordelijkheid nemen voor samen-leven.
Ik besef maar weer eens dat de kracht van de verandering in de mensen zelf zit. Van zo’n vrijdagmiddag krijg ik geweldig goede zin….!