Als we de hoofdstad Asghabat binnenrijden, zien we een wit marmeren stad, prachtig aangelegde parken met waterpartijen en grote rotondes met gouden standbeelden. Onze gids vertelt dat meteen na de val van de Sovjet Unie in 1991, de eerste president Niazov deze wit marmeren stad heeft laten bouwen. Hij wilde de absolute grootheid van Turkmenistan (en van zichzelf) laten zien aan de wereld.

Megalomaner kan haast niet. Langs de kilometerslange weg staan rechts tientallen wit marmeren gebouwen, het zijn ministeries. Er is zelfs een ministerie voor paarden. Het ministerie van financiën heeft een grote gouden munt bovenop het dak. Het ministerie van olie en gas heeft de vorm van een aansteker. Aan de andere zijde van de weg staan wit marmeren appartementencomplexen, allemaal identiek. Volgens onze gids heeft elke complex op de begane grond een shopping mall. Zelfs de stadsbussen zijn wit.
De luxe weg en de parken worden schoongehouden door kleine groepjes vrouwen, alleen met bezem, blik en emmer. Het meest bizarre is, dat we bijna geen mensen zien, niet in de parken, niet in of rond de ministeries en niet bij de appartementen. We vermoeden dat de meeste appartementen niet eens bewoond zijn. Als klap op de vuurpijl ligt er langs deze wit marmeren snelwegboulevard in het centrum van de stad een super luxe wit marmeren Olympisch dorp met een prachtige monorail. Het is gebouwd voor de Asian Indoor Martial Games 2017. Sindsdien staat het helemaal leeg!

Turkmenistan met 5,5 miljoen inwoners is qua grondstoffen, olie en gas, een schatrijk land. De Turkmenen zelf hebben schamele inkomens. De meesten zijn moslims, Soennieten, maar praktiseren dat nauwelijks. Elektriciteit, water en benzine is bijna gratis. Persvrijheid is er niet. Amnesty en Human Right Watch schrijven verontrustende rapporten over dit land. De eerste president na de onafhankelijkheid, Niazov, regeerde als een autocraat met een extreme mate van persoonsverheerlijking. Na zijn dood in 2006 volgde de huidige president Berdimoechamedov hem op. Als je naar zijn foto kijkt, lijkt hij erg op Niazov. Er wordt gefluisterd dat hij plastische chirurgie heeft toegepast om op hem te lijken. Natuurlijk vertelt onze gids alleen maar mooie verhalen over haar land. Er verschijnt een meewarige glimlach op haar gezicht als ik vertel dat onze minister-president elke vier jaar wordt benoemd na democratische verkiezingen, dat hij ongeveer 180.000 euro per jaar verdient en dat hij soms met de fiets naar zijn werk gaat……

Het hotel waar wij twee nachten verblijven ligt in het oude deel van de stad. Tot onze verrassing is er een zwembad, waar we al snel verkoeling zoeken en eindelijk ons lang gewenst biertje kunnen drinken. Zelfs zien we vrouwen in bikini zwemmen en zonnen. Kennelijk is dit toegestaan op deze plek.

Alles in Turkmenistan moet groter dan groot zijn. De volgende dag bezoeken we met onze gids de ‘grootste’ moskee van Centraal Azië, natuurlijk helemaal van wit marmer. We zijn de enige toeristen…… Aansluitend brengen we een bezoek aan het Nationaal Museum, helemaal van wit marmer. Voor het museum is een ‘plein met terrassen en met (tot voor kort) de ‘hoogste’ vlaggenmast van de wereld: 133 meter. We worden uitgebreid rondgeleid door een vrouwelijke museumgids. Je gelooft het niet…..we zijn de enige bezoekers. Het gewone dagelijkse leven zien we niet. Als we willen lunchen brengt de gids ons naar een restaurant in de buurt van ons hotel. We hebben er heerlijk gegeten voor weinig geld, maar je raadt het al….. we zijn de enige gasten.

Na de lunch zien we bij een van de grote monumenten eindelijk een groepje mensen. Het is een trouwstoet. De bruid is volgens de traditie volledig bedekt. Vroeger zag de bruidegom zijn vrouw pas na de inzegening. Anno 2018 is in Turkmenistan iedereen verplicht eerst een HIV test te doen voordat je toestemming krijgt om te trouwen.