Mijn lieve kleindochter Isha groeit flink. Ze is nu zeven maanden oud. Of liever gezegd zeven maanden jong als je haar leeftijd vergelijkt met die van mij, eenenzeventig jaar. Ik leer nu dat baby’s in de eerste twintig levensmaanden telkens ‘sprongetjes’ maken. Het in 1992 geschreven boek Oei, ik groei! beschrijft de theorie dat de mentale vermogens van baby’s zich in sprongen ontwikkelen. In de eerste anderhalf jaar maakt een baby tien van zulke sprongen door. Dergelijke sprongen gebeuren in twee stappen: de baby is een periode huilerig, hangerig, humeurig en dan zie je ineens dat het nieuwe dingen ontdekt of doet. Dat is dan een nieuwe fase in de ontwikkeling. Het grappige is dat de onderzoekers dit principe het eerst ontdekten bij chimpansees in Tanzania. Als oppas-opa op de donderdag kan ik soms iets merken van zo’n sprongetje. Op dit moment is mijn kleindochter zo nieuwsgierig en druk met de omgeving observeren, dat ze geen rust heeft om te slapen. Ondanks dat ze doodmoe is, ligt ze te krijsen in haar bedje. Het vraagt dan veel geduld en uithoudingsvermogen van opa om haar toch in slaap te krijgen. Ik ben benieuwd welk sprongetje ze straks gaat maken. Gaat zij zich zelfstandig omdraaien, of kruipen, of iets anders? We zullen het hopelijk snel zien.
Mijn kleindochter zo observerend, vraag ik mij de laatste weken af of ik ook een ‘sprongetje’ aan het maken ben…..
Sinds enkele weken ben ik mijn dagritme als fulltime pensionado enigszins kwijt. Ik heb geen puf om achter de computer te gaan zitten en een blog te schrijven. Ik doe ineens allerlei fysieke klusjes, zoals de achtergevel van het huis schilderen en mijn schoonzus uit Amsterdam helpen met het opknappen van haar nieuwe woning. Ik ben wel nuttig bezig, maar het voelt matig. Mijzelf observerend denk ik dat ik er last van heb om in deze fase van mijn leven telkens afscheid te moeten nemen van iets, waarvan je weet dat het niet meer terugkomt. Toen ik vier jaar geleden mijn betaalde werkzaamheden beëindigde, vond ik het best moeilijk een nieuw dagritme met zinvolle bezigheden te vinden. Dat heeft wel een tijdje geduurd. Het lijkt zich nu weer voor te doen met enkele bestuursfuncties, die ik nog heb. Op 22 maart ben ik namelijk gestopt met het voorzitterschap van het bestuur van de Pauluskerk. Op 30 mei stop ik vervolgens als voorzitter van de Vereniging Vrienden van de Pauluskerk. Vergeleken met de wereld van mijn kleindochter, die bij elk sprongetje groter wordt, lijkt bij mij, opa, de wereld bij elk sprongetje kleiner te worden……
Zo bouw je tijdens deze derde levensfase stap voor stap allerlei zinvolle activiteiten af. Vervolgens moet je op zoek naar nieuwe, andere activiteiten, die wat mij betreft liefst ook zinvol moeten zijn. Ik ben er inmiddels wel achter gekomen dat als er dingen wegvallen zich er vaak weer andere mogelijkheden aandienen. Zo ben ik de laatste tijd actiever geworden in onze wijk. Onder de titel ‘Buurten aan de Maas’ organiseer ik samen met andere buurtbewoners ontmoetingsavonden in de wijk.
Als gerontoloog en ervaringsdeskundige zie ik het leven als een trektocht. Elke dag, je hele leven lang, is weer een nieuwe dag, met nieuwe ervaringen en keuzes. Je mag hopen dat je in een warm nest ter wereld komt. Je mag hopen dat je met vallen en opstaan een unieke, eigen leefstijl gaat ontwikkelen, altijd interactief met je sociale en maatschappelijke omgeving. Je mag hopen dat op je trektocht communicatie en zelfsturing de belangrijkste principes zijn. Je mag hopen in dialoog met anderen elke dag te kunnen werken aan nieuwe ideeën, gewenste veranderingen en oplossingen voor moeilijke momenten.
En zeg nou eerlijk: wat maakt mij als opa gelukkiger dan op te passen op mijn kleindochter Isha en dan eind van de dag namens allebei te kunnen zeggen: ‘Oei, ik groei vandaag een beetje!’