Alles in China is groot, groter, grootst. Ooit stonden er langs de Chinese muur van ongeveer 9000 km zo’n 800.000 soldaten. De drie steden die we bezoeken op onze reis barsten uit hun voegen: Beijing heeft 22 miljoen inwoners, Hangzou 10 miljoen en Shanghai 24 miljoen! Het is heet, tussen de 35 en 40 graden met een hoog vochtigheidsgehalte in de lucht. We slenteren hele dagen door deze steden en kijken onze ogen uit. In Beijing wordt iedereen op belangrijke locaties en bij de ingangen van de metro streng gecontroleerd. We staan uren in lange rijen bij de Verboden Stad en later bij het Tiananmenplein oftewel het plein van de Hemels vrede, waar in 1989 tijdens een groot studentenprotest een student pal voor een tank blijft staan.

Het spannende van reizen in China is, dat je niets kan lezen. We zoeken leuke, orginele eet- en drinkgelegenheden en proberen dan met de vertaal-app op onze telefoon iets te bestellen. Dat is iedere keer een belevenis. De (vaak) jonge bediening rent op ons af en nog voordat we zitten staan ze met hun mobieltje klaar om ons te helpen. Ondanks dat ze tegenwoordig Engels leren op school, spreken ze het nauwelijks. In een restaurantje aan het meer in Hangzou komt na afloop een jonge vrouwelijke bediende naar mijn lief toe met een excuus boodschap handgeschreven op een servetje: ‘Respected lady, Hello! Because my English is so poor, cause your order to be affected. I’m so sorry. I give you my dim sum, I hope you are very happy. Welcome to Hang zhou!’ Ik denk niet dat ze het zelf heeft geschreven.

Ons hotelletje in Shanghai ligt vlak bij The Bund, de grote promenade langs de rivier. Hier kijk je je ogen uit. Niet alleen vanwege de gigantisch hoge, spectaculaire gebouwen, inclusief de beroemde televisietoren, aan de overzijde van de rivier, maar ook vanwege de enorme aantallen toeristen. Waarschijnlijk voor veel geld kun je een trouwshoot doen, waarbij de pseudo bruid een prachtige rode jurk met een enorme sleep aan krijgt en de pseudo bruidegom een prachtig zwarte smoking. Tussen al die toeristen door laten zich daar tientallen koppels zeer serieus, in allerlei standjes fotograferen door een beroepsfotograaf. In deze enorme Chinese metropolen lijkt het leven maakbaar. Het is een plaatjeswereld, vol consumptiedrang, technologische hoogstandjes, maar ook met straatvegers en bewakers in elke straat. De enorme omvang en intensiteit van dit alles is fascinerend om te zien en mee te maken. Onze ervaringen in dit China staan in groot contrast met die in Mongolië. Bij de nomaden hebben we een totaal andere intensiteit van leven ervaren: de dagelijkse worsteling met de natuur, de harde werkelijkheid om te overleven en de noodzakelijke saamhorigheid. Een leven zonder enige luxe, uitgezonderd een mobieltje en een zonnepaneeltje.

Het bijzondere van onze vakantie is dat je in drie totaal verschillende landen rondreist. We hebben in Rusland en in Mongolië dicht bij de bevolking zelf vertoefd. Natuurlijk is het beeld dat je krijgt, beperkt. Voor individuele meningsvrijheid in deze landen wordt door de overheden (in gradaties) geen of weinig ruimte gelaten. De Chinese overheid controleert internet volledig. Facebook, Google en Twitter zijn niet toegestaan. De staat schijnt twee miljoen censoren in dienst te hebben! Toch voel je dat de mensen, en dan vooral de jongeren, op zoek zijn naar (meer) welvaart en luxe. De jongeren die Westers gekleed zijn en bijna allemaal een mobieltje hebben, beseffen dat de hele wereld binnen hun bereik ligt.

Ons TME avontuur voelt als reizen op de Zijderoute. Het is redelijk basic qua comfort, maar zeer avontuurlijk en boeiend. Je stapt even uit je comfortzone en ervaart een beetje hoe medemensen ergens op onze wereld wezenlijk anders leven dan jijzelf. We hebben met volle teugen genoten van deze bijzondere reis. Na ruim 22 dagen vliegen we vanuit Shanghai via Moskou terug naar Amsterdam.