Het leven biedt ons tot op hoge leeftijd altijd kansen om dingen te doen, wensen te vervullen, die je altijd al graag gewild hebt. Zo is het doen van een universitaire opleiding heel veel jaren een wens van mij geweest. Vanaf het moment dat ik halverwege het gymnasium ben afgehaakt en naar de Kweekschool ben gegaan, is deze wens zich gaan nestelen in mijn hoofd. Als opgroeiende adolescent ga ik regelmatig naar een oom, een jongere broer van mijn pas overleden vader. Deze oom is voor mij de ‘vervangende vaderpraatpaal’, oneerbiedig gezegd. We hebben altijd zeer intensieve en goede gesprekken in mijn herinnering. Meermalen zegt hij tegen mij: ‘Je moet de universiteit doen, als je dat kunt’. Aan mijn vader heb ik het helaas nooit kunnen vragen, maar ik denk dat in zijn familiekant dat idee van universiteit doen, een grote wens is geweest, zeker voor hem en zijn broers. Van zijn zussen zal ongetwijfeld een goede opleiding zijn verwacht, maar niet direct een universitaire. Dat gaat in de vooroorlogse tijd iets te ver. Mijn moeder komt uit een gezin waar dat type opleiding minder speelt. Natuurlijk is voor mijn moeder de opleiding van haar kinderen erg belangrijk, maar zij legt geen speciale druk op ons. Voor haar is belangrijk, dat je de schoolopleiding aan kunt, het naar je zin hebt en je als persoon goed ontwikkeld. Met haar zelfopgebouwde levenservaring laat zij zien dat je wijs kunt zijn ook zonder hogere schoolopleidingen. Dat laatste heb ik meegenomen in mijn verdere leven, zonder overigens de wens om toch nog een universitaire opleiding te doen, los te laten. Mijn lief is meteen na haar middelbare school naar de universiteit gegaan. Onze beide kinderen hebben die kans eveneens gekregen en meteen benut. Bij mij heeft het nog 30 jaar geduurd, als ik de kans krijg en pak. Ik ben dan 50 jaar jong. In mijn blog ben ik op zoek naar mijn ‘zijn’ als individu in de huidige maatschappij. Om mij daarin staande te houden of liever gezegd, om daarin te kunnen blijven groeien als mens, zijn kennis en ervaring voor mij van groot belang. Dit proces van voortgaande ontwikkeling van kennis en ervaring gaat hopelijk door tot de laatste snik. Wil je als individu niet onmachtig in het leven staan en van daaruit overgeleverd worden aan bijvoorbeeld de willekeur van effecten van wet- en regelsystemen, dan zul je het principe van ‘lifelong learning’ moeten omarmen. In mijn optiek omvat dit principe zowel extra kennisverwerving als extra ervaringsverwerving (of gecombineerd) op allerlei niveaus. Wat de kennisverwerving betreft, heb ik mijn universitaire studie op latere leeftijd ervaren als een warm bad. Niet eerder heb ik het gevoel gehad hoe heerlijk het is om diepgaande kennisverwerving te kunnen koppelen aan datgene waar ik dagelijks mee bezig ben. In levensloopperspectief voelt het als een stevige kennisinjectie, welke het leven vanaf dat moment enorm verrijkt. Datzelfde geldt voor extra ervaringsverwerving. Ikzelf heb rond mijn 30^ste levensjaar er samen met mijn lief voor gekozen om twee jaar naar Afrika te gaan om daar te werken en te wonen. Deze ervaringsinjectie bepaalt tot op de dag van vandaag nog steeds hoe wij als individuen in de samenleving staan. In de huidige, complexe maatschappij zou iedereen de kans moeten krijgen tijdens zijn werkzame leven om minimaal twee keer een hele of gedeeltelijke ‘studie time out’ te krijgen: één keer om extra kennis te verwerven en één keer om extra maatschappelijke ervaring op te doen. Wat mij overigens opvalt is, dat veel jongeren op dit moment het belangrijk vinden om de wereld verder te ontdekken en ervaren. Zij gaan studies volgen in het buitenland, of eerst backpacken en daarna studeren. Meestal vanuit het idee: nu kan het nog, straks niet meer. Ik denk dat we de maatschappij en dus onszelf een grote (gezondheids)dienst bewijzen als we het principe van lifelong learning op deze wijze omarmen. En dat principe stopt voor mij niet nu ik fulltime pensionado ben. Ik blijf investeren in het verwerven van nieuwe kennis en ervaring.

Stilstand is voor mij achteruitgang en voor je het in de gaten hebt, begrijp je de wereld om je heen niet meer en trek je je terug in je eigen huis, achter de geraniums. En dat is een ramp voor jezelf en voor de maatschappij.