Thuis in de wereld

Twee weken geleden maken we op vakantie, liggend aan een zwembad op een van de Azoren eilandjes midden op de grote oceaan, rechtstreeks contact met onze kinderen, die op hetzelfde moment aan de andere kant van de wereld ook vakantie vieren. Via de iPhone familie App is er binnen enkele seconden contact met onze dochter in de jungle op Sumatra in Indonesië, en tegelijkertijd met onze zoon en schoondochter die een Killing Field in Cambodja bezoeken. Het is bijna niet te geloven, maar het is echt! De wereld ligt anno 2014 helemaal open. De huidige en toekomstige generaties groeien haast allemaal als vanzelfsprekend op als wereldburgers. De wereld is je thuis of je wilt of niet.

In mijn levensloop is dit opengaan van de wereld enigszins geleidelijk tot stand gekomen. Geboren in 1946 is het meeste van wat ik weet over de wereld, mij aanvankelijk aangereikt vanuit mijn familie en lagere school. De lesinhoud van aardrijkskunde, geschiedenis en godsdienst is beperkt, eenzijdig en erg vaderlandslievend en Rooms katholiek gekleurd. Het voorleesboek in de vijfde klas heet ‘Alleen op de wereld’. Thuis hoor ik verhalen over Amerika, want daar komen onze geallieerde bevrijders vandaan. Ik lees spannende kinderboeken en stripverhalen van Karl May. Wat mij is bijgebleven van Amerika zijn beelden van bevrijders, van het Vrijheidsbeeld, en van indianen en cowboys. Ik zie thuis foto’s uit Afrika, omdat van mijn moederskant haar broer en zus als missiezuster en missionaris Afrika zijn gaan kerstenen: fotokiekjes van missiekerkjes, witte paters en zusters en van zwarte mensen. Ik merk iets van Indonesië omdat vlak bij mijn lagere school in de jaren zestig een aantal barakken is neergezet voor Ambonezen. Ook omdat ik als kind regelmatig met de Arnhemse trolleybus langs Bronbeek rijd waar oud KNIL militairen verblijven. Ik weet iets van Israël, omdat ik op een katholieke school zit en omdat we op schoolreisje naar de Heilige Landstichting gaan. Na mijn lagere school komt voor het eerst de wereld op een wezenlijk andere manier bij mij binnen, namelijk via de televisie. Vanuit de veilige huiskamer zie ik nu met mijn eigen kinderogen mooie beelden uit de wereld, maar ook vreselijke, zoals de moord op John F. Kennedy, de moord op Marten Luther King en het slagveld in Vietnam. Pas vanaf mijn 25e jaar ga ik zelf de wereld in, op vakantie ergens in Europa. En het is 1981 als ik uiteindelijk echt de grote wereld in ga. Ik ben dan 35 jaar, al jaren getrouwd en heb een mooie, vaste baan. Ik krijg en pak de kans om twee jaar naar Kenya te gaan. Ik kan nu zelf aan den lijve ervaren of de Afrikaanse beelden op mijn jeugdnetvlies werkelijk zo zijn. Ik kan zeggen dat deze twee jaar wonen en werken in Afrika mijn lief en mij tot op de dag van vandaag ongelooflijk veel inspiratie geeft in ons dagelijkse leven. Vanaf dat moment zijn wij ons wereldburgers gaan voelen.

Maar nu ik ouder word, voel ik soms een lichte drang naar ‘Oost, West, thuis best’. Dit gevoel is er vooral als ik de grote boze wereld even niet kan en wil begrijpen. Dan voelt het bijna natuurlijk om je terug te trekken in je eigen veilige wereldje van ‘huisje, tuintje, boompje, beestje’. Maar ik weet dat ik alleen gelukkig oud kan worden als ik blijf proberen mij thuis te voelen in de grote wereld. Ik ga mij dus ook in de jaren van de ouderdom niet verschuilen achter hoge Hollandse dijken. De laatste jaren maken mijn lief en ik bewust verre reizen en dan speciaal naar een land dat ‘aansluit’ bij onze jeugdervaringen. Het is waanzinnig inspirerend, ook omdat het gevoel van de life cycle completed meespeelt. We zijn dankbaar voor het feit dat we ons dit financieel kunnen permitteren en dat we nog fysiek gezond zijn om dit te doen. Zo zijn we naar Amerika geweest, naar Indonesië, naar Vietnam, naar Cambodja en naar Cuba. Afgelopen vakantie is Israël/Jordanië ons reisdoel. Vanwege de dreigende oorlog tussen Israël en Hamas hebben we onze geplande reis op het allerlaatste moment moeten cancelen en zijn we op de Azoren beland…..