De komende tijd zullen er honderden verzorgingshuizen ‘oude stijl’, moeten sluiten, simpelweg omdat de AWBZ het intramurale woon- en zorgpakket niet meer vergoedt. Langzamerhand hoor en lees ik hoe ouderenzorgorganisaties deze dreigende leegstand willen gaan oplossen. Het omvormen van een verzorgingshuis naar verpleeghuis is er een van. Op die manier komen er verpleeghuisplaatsen bij en die zijn waarschijnlijk in de toekomst hard nodig. De tweede variant is het realiseren van zorg&wonen: de bewoner betaalt huur voor zijn (verzorgingshuis) appartement inclusief de servicekosten. Daarnaast kan hij losse zorgarrangementen inkopen. Wederom vindt er een stelselwijziging in de zorg plaats waar de betrokken sectoren pas op gaan reageren als het zover is en dan zien we vervolgens ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Het argument dat al deze plaatsen ook straks nodig zijn omdat het aantal 80plussers verdubbelt de komende 10 jaar, betwijfel ik. Voor een groep ouderen zal het verzorgingshuis altijd een oplossing bieden, maar de meeste ouderen willen dat niet meer.

Ouderen willen het liefst gewoon zelfstandig blijven wonen. Echter frisse, structurele ideeën hoe dat gerealiseerd zou kunnen worden, hoor je nauwelijks uit de zorgsector zelf en ook niet bij gemeenten. Deze laatstgenoemden zijn al blij als zij in staat zijn de regiefunctie (lees: verdelen geldmiddelen) te kunnen uitvoeren. De weinige nieuwe ideeën die er zijn, komen van ouderen zelf. Gedreven door de angst ooit in een zorginstelling te moeten verdwijnen, gaat men op zoek naar eigen oplossingen. In de jaren 70 zijn in Vlaardingen langs de brede toegangsweg naar de wijk Holy totaal vier verzorgingshuizen inclusief vier aanleunwoningencomplexen gebouwd en in een zijstraat staat nog een verpleeghuis. In de volksmond heet het de ‘zorgboulevard’. Allemaal gebouwen die ook na enkele renovaties kleine appartementen hebben en een volledig naar binnen gerichte cultuur uitstralen. Voor veel eigentijdse ouderen is dat naar binnen gerichte aspect misschien wel het grootste schrikbeeld. Ongeveer 10 jaar geleden hebben slimme ouderen daarom zelf in de buurt van het winkelcentrum een tweetal appartementengebouwen ontwikkeld waar zij nu met veel plezier wonen. Samen hebben ze een vereniging opgericht waarin zij alles regelen wat de leden (zijzelf dus) wensen, inclusief de inkoop van thuiszorg. Mijn eigen woning (1907) in Rotterdam heb ik tijdens het opknappen zodanig laten renoveren, dat ik als dat nodig mocht zijn, op de begane grond kan wonen en leven: er is een extra douche en toilet gemaakt naast de woonkeuken en ik heb een leuk tuintje. Maar ik kan ook een liftje plaatsen in mijn huis, zodat ik de tweede verdieping kan bewonen, van waaruit ik een prachtig uitzicht over de skyline van Rotterdam heb. De ontwikkelingen van zorgdomotica en van allerlei technische hulpmiddelen ten behoeve van je dagelijkse levensverrichtingen, geeft mij extra vertrouwen in de toekomst. Eigenlijk is alleen eenzaamheid een schrikbeeld voor mij.  Om daar iets aan te kunnen doen, heb ik naast mijn medeburgers een actief meedenkende gemeente nodig. Ik moet weer denken aan mijn column van 24 april waarin ik Benjamin Barber noem als de politieke denker die veel kracht en wijsheid wil toekennen aan stedelijke agglomeraties. Hij vindt juist die plekken bij uitstek geschikt om grote maatschappelijke vraagstukken aan te pakken, dus ook deze verdubbeling van 80plus burgers en het probleem van de eenzaamheid. SAMSUNG CAMERA PICTURESDeze ontwikkeling vraagt om een infrastructuur in mijn directe omgeving, waar ik met mijn rollator anderen kan ontmoeten, waar iets te beleven valt, zodat ik de broodnodige inspiratie kan opdoen. Helaas mijn wijkje heeft geen winkeltje, postkantoortje, pinautomaat, kroegje met terras, dokterspost en ga zo maar door. De gemeente heeft het allemaal laten gebeuren en ik vrees dat het in de nabije toekomst niet veel zal veranderen. We hebben een grote partij die zich Leefbaar Rotterdam noemt. Helaas is deze leefbaarheid synoniem aan veiligheid en niet aan welzijn en welbevinden.

Als ik in mijn wijkje op een zinvolle wijze als hoogbejaarde langer zelfstandig wil kunnen blijven wonen, kan ik het beste op zoek gaan naar eigentijdse medeburgers, die hierover mee willen denken. Een zinvolle opdracht voor een fulltime pensionado, toch?