‘DOE IETS, het hoeft niet nuttig te zijn, het mag tijd kosten, een beetje geld uitgeven is geen zonde, doe wat je echt wilt, geen compromissen.’ Trouw roept in haar katern Tijd de lezer op om uit de sleur te stappen, om nieuwe dingen te leren en te doen. En ook, of het nog niet genoeg is, worden wij in TV spotjes opgeroepen om de mouwen op te stropen voor de jaarlijkse NL doet dag, het grootste vrijwilligers initiatief in Nederland. Volgens mij komt de lente er aan!

IETS DOEN bepaalt ons hele leven. Bij dat DOEN bouwen we altijd enige routine op, want dat geeft rust. Denk maar aan de schooljaren en de jaren dat je werkt, al of niet een gezin hebt en daarnaast nog allerlei andere ‘verplichtingen’. Vaak kom je dan weinig toe aan het ontdekken van nieuwe, zinvolle dingen doen. Natuurlijk geldt dat voor de een meer dan voor de ander. Zeker is dat er een grote DOEN verandering optreedt op in de levensfase van fulltime pensionado. De routine valt weg, inclusief veel verplichtingen en verantwoordelijkheden. Je zult zelf iets moeten DOEN om je dagelijkse leven in te vullen. En nog groter kan de verandering zijn, als je straks in de levensfase komt dat je misschien tot de kwetsbare oudere gaat behoren. Lees mijn vorige blog ‘Hoezo oud en afhankelijk?’ daar nog maar eens op na. 

De Weense psychiater Viktor Frankl zegt over het ‘iets doen’, dat – als het er op aankomt – de mens uiteindelijk zichzelf bepaalt, zoals ook de dingen elkaar bepalen en dat natuurlijk binnen bepaalde grenzen. Niet de omstandigheden bepalen de mens, maar de mens de omstandigheden. Volgens Frankl kan het leven van de mens in alle omstandigheden en op alle leeftijden zinvol zijn. Zin geven aan het leven kun je doen door allereerst ‘simpelweg iets te doen’. Maar ook de subjectieve ervaringen van schoonheid, recht, waarde en liefde geven als zodanig zin aan het leven. En zin geven doet de mens door de wijze waarop hij zich positioneert ten opzichte van relevante gebeurtenissen, zoals werken, vrije tijd, ouderdom, of ziekte en lijden.

Het afgelopen weekend praat ik op een familiebijeenkomst met mijn zwager over het pensionado zijn. Hij heeft een aantal heftige jaren met zware fysieke ellende achter de rug. ‘Als pensionado,’ zegt hij, ‘probeer ik vooral te streven naar een zorgeloos leven. Het hoeft niet perse nuttig te zijn, wat ik doe, als het maar goed voelt. Het mag ook een beetje verplichtend zijn, maar dan wel zo dat ik in oktober een maand naar Spanje kan. En dan nodig ik mijn kinderen en kleinkinderen uit om daar een weekje te komen logeren, heerlijk toch?’

Kijk, die steek ik in mijn zak, want daar word ik als fulltime pensionado wijzer van.