‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk…. en bewonder.’ Als Ramses Shaffy dit zingt dan voel ik de energie, dan voel ik de passie, dan voel ik LEVEN.
In de jaren 80 ga ik werken in de ouderensector als directeur van een bejaardentehuis, nu zorginstelling genoemd. Al snel valt mij op dat de kwetsbare ouderen die daar verblijven, nauwelijks uitgedaagd worden. Zij kunnen bijna niets van hun kennis en vaardigheden gebruiken. Niet alleen biedt het zorgsysteem daar te weinig ruimte voor, ook maatschappelijk / cultureel worden deze leefplekken letterlijk als rusthuizen gezien. En daar ga je als hoogbejaarde ouderen gemakkelijk in mee. Het resultaat is dat veel van deze kwetsbare ouderen te weinig LEVEN ervaren. Tot op de dag van vandaag is mijn grote missie om deze ouderen te helpen om te LEVEN door middel van een zinvolle dagbesteding. Samen met de landelijke vereniging van directies heb ik in 2005 een handreiking geschreven met als titel ‘Reisgids Levenskunst’. Hierin worden vier trektochten beschreven die kwetsbare ouderen, professionals en vrijwilligers met elkaar kunnen maken: eigen leefstijl, succesvol zelfstandig wonen, inspraak en persoonlijke betrokkenheid, voorkomen van eenzaamheid. In de vakliteratuur van 100 jaar geleden wordt het leven wel eens uitgebeeld als een trap waar je oploopt, om meteen aan de andere kant in snel tempo weer vanaf te lopen. Of liever gezegd, je valt er als het ware af. Rond je 65ste sta je bovenaan en meteen daarna stopt bijna letterlijk en figuurlijk je (werkzame) leven. Het leven wordt in die periode vooral beschouwd als een biologisch fenomeen. Nu anderhalve eeuw later worden we ouder en ouder en is op dit moment de gemiddelde levensduur 80/82 jaar en deze zal nog verder stijgen. De fysieke aftakeling kunnen we steeds beter vertragen. De huidige wetenschap, o.a. de gerontologie, leert ons dat er weliswaar sprake is van fysieke achteruitgang, maar tegelijkertijd is er groei te bereiken tot op hoge leeftijd. Met je brede scala aan vaardigheden die je tijdens je leven verwerft, kun je de uitdagingen om te LEVEN aangaan. Hoe meer je dat doet, des te meer profijt heb je er van op dat moment, maar zeker ook als je straks kwetsbaar en hoogbejaard bent. Tegelijkertijd weten we uit onderzoek dat als jouw vaardigheden niet toereikend zijn t.o.v. de uitdaging dan word je angstig en onzeker. En als de vaardigheden te groot zijn voor de uitdaging dan word je apathisch en vind je het wel best. Daarom….Hoezo rusthuis? Hoezo oud en afhankelijk? Blijf LEVEN elke dag door te zingen, vechten, bidden, lachen, werken…..en bewonderen.
Bij hoogbejaarde, kwetsbare ouderen die een of andere vorm van dementie hebben, is zinvolle dagbesteding uiteraard van een geheel andere orde.
Beste Geert, Met grote aandacht en interesse je blog gelezen. Als inmiddels ook bejaarden.gelukkig nog wel redelijk actief, waarderen we deze zinvolle stukken over het leven etc. zeer. Wij zien met belangstelling uit naar de komende blogs en zullen indien we daar een reden voor zien zeker regaeren.
Hartelijk dank en succes verder
Hans en Pauline van tuin 100