Van je hela, hola, houd de moed erin……

18 donderdag jan 2024

Posted by in Zingeving

≈ 1 reactie

Steeds vaker hoor ik in mijn omgeving mensen vertellen dat ze bezig zijn met het opstellen van een levenstestament. Altijd komt in die gesprekken de angst ter sprake dat je wilsonbekwaam kunt worden en dan niets meer te zeggen hebt over je eigen leven inclusief levenseinde.

Voor mijn lief en mij is het sowieso belangrijk om van elkaar te weten hoe ieder over dit soort zaken denkt en wat hij/zij wenst. Voor de kinderen lijkt het ons fijn als zij weten hoe of wat, zodat zij niet voor een fait accompli komen te staan, zoals wij in het verleden. In 1993 en 2005 hebben mijn lief en ik bij onze moeders totaal onvoorbereid moeten meedenken en meebeslissen toen het levenseinde in zicht was.

Nog kraakhelder staat mij het overlijden van mijn lieve moedertje voor ogen. Ruim dertig jaar geleden wordt zij voor de tweede maal opgenomen in het ziekenhuis met darmkanker, dit keer zonder enig perspectief op genezing. Wij zien haar daar liggen met vreselijke pijn. Ze ervaart geen kwaliteit van leven meer en weet van de arts dat ze dat ook niet meer kan verwachten. Totaal onverwacht voor ons kinderen, laat ze bij volle bewustzijn aan de behandelende artsen en aan ons weten dat ze uit het leven wil stappen. Ze vertelt dat ze dit al heel veel jaren geleden heeft besproken met haar huisarts. Na indringende gesprekken met haar en met ons, beslissen de artsen na lang beraad positief op haar vraag het leven te beëindigen. Op een woensdagmorgen in november staan we met de hele familie, exclusief de kleinkinderen, rond haar bed als ze haar laatste adem uitblaast.

Ik heb grenzeloze bewondering voor haar moed om deze beslissing te nemen. Tegelijkertijd voelt het tot op de dag van vandaag onwerkelijk, misschien wel omdat ik er op dat moment totaal niet op voorbereid ben. Nu ik er zelf over nadenk en dit alles vastleg, besef ik dat op papier zetten redelijk eenvoudig is. Maar wat doe ik als het zover is en ik nog helder van geest ben? Kan ik het opbrengen te vragen om de behandelingen te stoppen of te vragen om euthanasie? Ik zal vast terugdenken aan mijn lieve moedertje en daar kracht uit putten. Diezelfde kracht wens ik dan mijn nabestaanden toe in geval van een dergelijke beslissing als ik wilsonbekwaam ben geworden.

Intussen gaat mijn pensionado leventje rustig verder. Ik ga niet somberen, integendeel. Ik vier het leven elke dag nog volop en wil minstens drieënnegentig worden. En als het even tegen zit en ik wil nog door, zing ik net als vroeger in de bus op schoolreisje uit volle borst:

‘En van je hela, hola, houd de moed erin, houd de moed erin, houd de moed erin…..en als de moed eruit is……pomp het er dan weer in….

Overpeinzingen van een opa…

05 vrijdag jan 2024

Posted by in familie

≈ 2 reacties

Het zal de trouwe bloglezer niet zijn ontgaan dat de kleinkinderen een steeds belangrijkere plek in mijn leven krijgen. Soms vraag ik mij in een melancholische bui wel eens af: ‘Zullen mijn kleinkinderen (2, 3 en 6 jaar) mij later kunnen herinneren, als ik er nu niet meer zou zijn?’

Mijn eigen, concrete herinneringen aan de opa’s en oma’s heb ik pas vanaf mijn zesde jaar. Aan opa Beke heb ik geen enkele herinnering, hij overlijdt als ik drie ben. Opa Oostendorp heeft tien jaar bij ons in huis gewoond, na het overlijden van oma, als ik elf ben. Ik ben naar hem vernoemd en heb de laatste jaren van zijn leven veel zorgend contact met hem. Bij de beide oma’s ga ik vaak op bezoek al dan niet met mijn broertjes en zusjes. Het zijn korte bezoekjes meestal op zaterdagmiddag. Vanzelfsprekend wordt van ons verwacht dat wij ons netjes en vooral rustig gedragen. Eerlijk gezegd is het altijd leuk. Het zijn lieve oma’s en we worden heerlijk verwend. Een hele dag of een nachtje slapen is er echter niet bij.

Nu we zelf grootouders zijn, doen we ons best een warme band op te bouwen met onze kleinkinderen. De manier waarop wij dat doen heeft andere accenten dan vroeger. Al vanaf het begin worden wij bij de dagelijkse groeistapjes betrokken, zowel life als via appjes met veel foto’s en filmpjes. Als ze ietsjes groter zijn, komen zij bij ons spelen, vaak een hele dag. En het summum is een nachtje slapen.

Ons pensionado leventje krijgt er letterlijk en figuurlijk een dimensie bij. Het appartement komt vol te staan met een speelkeukentje, loopwagen, bakken met lego, kinderstoel, bedje enz.. Met de tekeningen die zij maken voor oma en opa, kunnen we na zes jaar de hele logeerkamer behangen. Erg leuk is het om je kleinkind op te halen van de kinderopvang of mee te gaan naar de basisschool voor de jaarlijkse inloopmorgen voor oma’s en opa’s. Je merkt dat je helemaal deel uitmaakt van hun leventje.

Wat ik zelf heb ervaren bij mijn grootouders, zie ik nu bij onze kleinkinderen. Oma wordt iets meer ‘gezocht’ dan opa, vooral door de allerkleinsten. Ik vind dat heerlijk om te zien en voel mij niet tekort gedaan. Hoe groter ze worden, hoe meer ze ook aan opa gehecht raken en dat is wederzijds. Ik wens dan ook dat ik ze nog heel veel jaren mee mag maken.

Kort geleden overlijdt een 93-jarig oom van mijn lief. Als ik zo oud mag worden, dan is Lio 18, Nila 19 en Isha 22 jaar. Hoe ziet onze persoonlijke band er dan uit? Welke rol vervul ik dan? Kan ik nog wat voor ze betekenen? En vooral: zijn ze gelukkig en hoe houden zij zich staande in de wereld?

Ach ja, dat zijn zo van die overpeinzingen van een opa aan het begin van het nieuwe jaar 2024……

Op een goede manier 100 jaar worden…..

19 dinsdag dec 2023

Posted by in Levensgebieden

≈ 5 reacties

Stel je voor een levensverwachting tot 100 jaar! Mijn kleinkinderen hebben daar grote kans op. Vijftig procent van de huidige vijfjarigen in de VS heeft een levensverwachting van 100 jaar (Stanford University). In Nederland zal het niet veel anders zijn, vermoed ik. Als opa denk ik meteen: Hoe worden onze kleinkinderen op een goede en zinvolle manier 100 jaar?

Als ik kijk naar de huidige traditionele routekaart van opgroeien, werken en pensioen, denk ik dat deze niet meer toereikend zal zijn. Hoe betalen we dertig jaar lang pensioen voor miljoenen niet werkende medeburgers? En ook, hoe ontwikkelt zich de kwaliteit van leven van deze alsmaar ouder wordende mens? Onze kleinkinderen zullen behoefte hebben aan een levensloop, die gefaciliteerd wordt door grote flexibiliteit op educatief, sociaal, cultureel en financieel gebied.

Het begint met het principe dat iedere burger de kans krijgt om zich blijvend te kunnen ontplooien, ook op z’n 40e, 60e, 70e en 90e levensjaar. Dat kan financieel als iedereen een life long learning budget mee krijgt, dat ingezet wordt wanneer men maar wil. Daarnaast is het nodig meer intergenerationeel naar arbeid en samenleven te kijken: hoe kunnen we jong en oud gezamenlijk inzetten en zo meerwaarde bewerkstelligen in werkprocessen en tegelijkertijd iedereen gemotiveerd en actief houden? En tenslotte zal ieder voor zich kunnen bepalen wanneer gedeeltelijk of helemaal gestopt wordt met betaald werken. Uiteraard zullen daarvoor creatieve financiële (pensioen)constructies bedacht worden.

Kijkend naar mijn eigen levensloop verloopt deze al enigszins flexibel. Zo heb ik rond mijn vijftigste naast mijn werk de studie gerontologie gedaan. Daarna ben ik een eigen onderzoeks- en adviesbureau gestart. Dankzij de mogelijkheid een klein deel van mijn pensioen eerder in te zetten en minder uren te werken, heb ik met plezier langer kunnen doorwerken dan mijn pensioengerechtigde leeftijd. Zo langzaam afbouwen maakt de overgang naar andere activiteiten dan (betaald) werken stukken soepeler. Voor mij is het nu als fulltime pensionado belangrijk dat ik qua activiteiten het gevoel heb er maatschappelijk nog helemaal bij te horen.

De komende periode zal echter mijn gezondheid een belangrijke factor van welbevinden zijn. Zeker bij ouder worden blijft er grote kans op fysieke en psychische gebreken en/of achteruitgang. Voor onze kleinkinderen is er qua gezondheid meer hoop. In de nabije toekomst zullen ernstige ziektes als kanker en alzheimer vroegtijdig worden opgespoord. Preventie, genezing en verbetering hebben dan grotere kans van slagen. In dat perspectief ziet de toekomst voor mijn kleinkinderen om goed 100 jaar te worden er hoopvol uit.

Voor nu, december 2023, wens ik speciaal mijn kleinkinderen een fijn, gezond en gelukkig leven….. En wie weet lezen zij straks als ze volwassen zijn dit blog van hun opa en zullen zij daarvan extra energie en inspiratie krijgen voor hun verdere levensloop……….

Eigenlijk wens ik dat al mijn dierbaren en mijn lezers!!!