Het nieuwe jaar 2021 is extra heftig van start gegaan met de puinzooi van de presidentsverkiezingen in Amerika en het aftreden van het kabinet in Nederland n.a.v. de toeslagenaffaire. En dan nog steeds corona. Ik word er soms moedeloos van. Hoe moeten we deze grote maatschappelijke en politieke crisissen het hoofd bieden? Over anderhalve maand zijn er verkiezingen. Maar liefst 87 partijen hebben zich hiervoor ingeschreven! Ze hebben allemaal de oplossing in huis….. Het meest bont maakt Wilders het met zijn verkiezingsprogramma dat op allerlei fronten op gespannen voet staat met onze grondwet of er zelfs overheen gaat. Verbazingwekkend is dat er op de (anti-grondwettelijke) inhoud nauwelijks wordt gereageerd door andere politieke partijen. De reacties in veel kranten en op TV beperken zich tot opmerkingen dat het dit keer ‘zowaar 44 velletjes zijn’ en dat Wilders ‘terug wil naar de oerhollandse gezelligheid’ zoals het Sinterklaas feest met zwarte Piet. Deze één-partij-man heeft nu 22 kamerzetels en haalt er straks misschien nog een paar bij.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is 20201225_104747-2-4.jpg

Is mijn privébubbel op dit moment kleiner dan ooit, wat daarbuiten gebeurt is ongekend heftig en groot. Amerika en de toeslagenaffaire laten zien dat het functioneren van een democratisch stelsel behoorlijk onder druk kan komen te staan. Tegelijkertijd lijkt het of steeds meer mensen van het padje geraken. De bestorming van het Capitool door een feestvierende en selfies makende menigte. In ons landje de wekelijkse demonstraties van anti corona denkers zonder mondkapje en dicht op elkaar. Zij zoeken de confrontatie met de politie en veroorzaken bewust chaos.

Je zou zeggen dat er juist in deze crisis tijd en behoefte is aan zelfreflectie, enige diepgang en saamhorigheid. Het tegendeel is waar: op allerlei plekken en niveaus wordt geblamed, geshamed en gepolderd, als kletsen we aan de borreltafel. Iedereen heeft overal verstand van en krijgt via allerlei media uitgebreid de gelegenheid om zijn mening ongefundeerd rond te toeteren.

Dan de (anti) climax rond de toeslagenaffaire. Er wordt al maanden gesteggeld over wie van dit alles de schuld heeft. Door dit eindeloze gekrakeel en vooral het zoeken naar de schuldige heeft, nadat Lodewijk Asscher zich terugtrok, het kabinet uiteindelijk toch maar besloten in haar geheel af te treden. Ik kan dat begrijpen, het is goed dat er een schuldbewust signaal wordt afgegeven. Maar de crisis zit veel dieper in onze samenleving dan alleen bij de ambtenaren en verantwoordelijke politici.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is 550x827.jpg

Dit weekend lees ik in De Correspondent de voorpublicatie van het boek ‘Zo hadden we het niet bedoeld, de tragedie achter de toeslagenaffaire’ van de onderzoeksjournalist Jesse Frederik.

Citaat:

‘De toeslagenaffaire ontstond niet door kwaadwillende personen of schuldige kabinetten, maar door de logica van en dynamiek tussen zes verschillende instituten: de regering, de Tweede Kamer, de ambtenarij, de rechtspraak, de pers en wij – kijkers en kiezers. Ieder van hen droeg onbedoeld bij aan hoe alles misging: een gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel bij de een, een overdreven dadendrang bij de ander en ook: angst en wantrouwen jegens elkaar.

  • De pers wil nieuws en maakt overdreven gewag van enkele fraudegevallen.
  • De Kamer is geschokt en eist keiharde maatregelen van de regering.
  • De regering wil niet bagatelliseren en schrijft veel te strenge wetgeving voor.
  • De ambtenaren willen niet ongehoorzaam zijn en voeren het beleid rechtlijnig uit.

Het resultaat: tienduizenden goeden lijden onder enkele kwaden.

  • De slachtoffers van de te strenge regels komen groot in het nieuws
  • De pers schreeuwt nu andersom moord en brand: dit kan niet de bedoeling zijn!
  • De Kamer is wéér geschokt en eist nu compensatie.
  • De regering wijst naar de Belastingdienst die…
  • Enzovoorts, enzoverder.
Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is speakers_speaker_260_thumbnail.jpg

Einde citaat.

De onderzoeksjournalist Jesse Frederik (1989) laat na gedegen onderzoek (anderhalf jaar) zien dat we in de toeslagenaffaire allemaal pakken boter op ons hoofd hebben. Zijn ijzersterke analyse toont aan dat ons democratisch systeem een grondige opknapbeurt nodig heeft. Er is werk aan de winkel, ook voor mijzelf. Deze generatie Y journalist houdt mij als babyboomer een spiegel voor. Ik zie een frisse blik en daarmee ga ik naar de a.s. verkiezingsprogramma’s kijken.