Hoe simpel ziet onze levensloop er uit. Het eerste deel van ons leven mogen wij enige tijd onbekommerd kind en puberende, schoolgaande jongere zijn. Vervolgens wordt onze levensloop bepaald door hard werken voor ons geld tot de AOW leeftijd, zo rond de zesenzestig jaar. Daarna mogen we als beloning genieten van het leven als pensionado. Werken of niet werken lijkt de spil in onze levensloop.

Deze week lees ik over een onderzoek van Wijzer in Geldzaken. Het blijkt dat 72% van de Nederlanders gemiddeld zes jaar eerder wil stoppen met werken. Binnen die groep wil een ruime meerderheid daarvan liefst enkele jaren vóór de AOW leeftijd alvast minder gaan werken. Dan blijkt ook nog dat één op de vijf Nederlanders juist gemiddeld bijna vijf jaar langer wil doorwerken. Zij vinden het werk erg leuk en willen dan ook actief blijven. Het zijn vooral mensen met een laag inkomen die langer willen doorwerken, vaak om het geld.

Het strakke regime waarin we anno 2018 onze levensloop inclusief het werken of stoppen met werken hebben bepaald, is naar mijn idee volledig achterhaald. Ons leven behoeft een maatschappelijke context welke maximaal ruimte biedt aan een flexibele, persoonsgerichte invulling van onze levensloop, inclusief het werken. Gerontologisch onderzoek toont aan dat in onze tijd van individualisering de verschillen tussen mensen bij het ouder worden steeds groter worden. Een belangrijk kantelpunt op het gebied van persoonlijke ontwikkeling vindt gemiddeld plaats rond het vijfenveertigste levensjaar. Ieder individu ontwikkelt, door ervaring wijzer geworden, steeds meer stuurcompetenties die relevant zijn voor zijn persoonlijke groei en bepaling van betekenisvolle levensdoelen. Zo op de helft van je leven vragen veel mensen zich af of het allemaal wel de moeite waard is wat ze doen, hoe ze leven. Zorgen we wel goed voor onszelf? Gebruiken we onze talenten wel goed? De maatschappij zou veel meer aandacht moeten besteden aan deze levensvragen en behoeften van mensen en hen stimuleren en helpen hun ervaringskennis optimaal in te zetten. De kans dat je dan meer geniet van je leven en je werk is groot.

Als het gaat om werken, minder werken of stoppen met werken speelt geld c.q. inkomen een essentiële rol. In de huidige overgangsfase van werken naar niet werken is een flexibele werkperiode tussen het zestigste en zeventigste levensjaar zeer gewenst. In deze jaren wordt stress een steeds grotere risicofactor voor onze gezondheid. Behoud van spankracht is een belangrijke voorwaarde om stress te verminderen met als effect meer balans en plezier. Voor behoud van spankracht is het kunnen gebruiken van je ervaringstalenten noodzakelijk. Dit zal ieders welzijn goed doen. Het zal de kans op fysieke en psychische achteruitgang in de levensfase van de hoge ouderdom daarna positief beïnvloeden. Mooi meegenomen is, dat we niet alleen langer actief blijven, maar ook wellicht minder hoge zorgkosten in de laatste levensfase hebben.

Ikzelf heb op mijn vierenvijftigste een stressvolle directiefunctie ‘ingeruild’ voor mijn eigen, kleinschalig onderzoek- en adviesbureau. Zes jaar later heb ik daarbij gekozen voor deeltijdpensioen. Op die manier heb ik zo tussen mijn zestigste en zeventigste naar eigen wens en behoefte kunnen werken. Ik hoefde niet stressvol bezig te zijn om 100% inkomen te verdienen. Ik was zelfs in staat om vooral leuke projecten uit te kiezen, waarin ik mijn talenten en ervaringskennis maximaal kon toepassen.

Nu tweeënzeventig jaar, ben ik langzamerhand gestopt met (betaald) werken. Wat voor mij nog wel een beetje werken is, is bedenken hoe ik een redelijk leuke en zinvolle daginvulling kan realiseren: huisman zijn, vrijwilligerswerk doen, een blog schrijven, oppas-opa zijn van onze lieve kleindochter en wat klussen in huis en in ons volkstuintje.

Al bij al ben ik een gelukkig en tevreden mens, die al zijn hele leven kan en mag ‘genieten van het leven’. Ik hoef daarvoor niet, zoals Emiel Ratelband wenst, twintig jaar jonger te worden…….maar daarover in mijn volgende blog meer.