Bewust leven is voor mij zoiets als het bewonen van een huis met vijf kamers: een gezondheidskamer, een ontmoetingskamer, een materiële kamer, een werk/hobby kamer en een inspiratie kamer. Er is sprake van een evenwichtig dagelijks leven als ik zo door de dag heen, even in alle vijf kamers – al dan niet tegelijk – kan vertoeven en mij daar goed bij voel. Echter er kan iets mis gaan in een van de kamers en dan is de kans groot dat je uit balans raakt. Twee weken geleden overkomt mij dat. Ik heb een hele nacht liggen piekeren over iets dat mij behoorlijk dwars zit. Enkele maanden geleden (in de inspiratie kamer) heb ik na rijp beraad de keuze gemaakt voor de vrijmetselarij, maar ik voel mij hier bij nader inzien niet gelukkig. Het ligt niet aan de mensen die ik daar ontmoet, maar aan de ritualen waarbinnen alle bijeenkomsten plaatsvinden. Aanvankelijk denk ik dat het een kwestie is van wennen en er mee vertrouwd raken. Maar langzamerhand dringt het tot mij door dat het niet bij mijn leefwijze past, integendeel, het belemmert mij daarin. Het besef dringt door, dat het geen goede keuze is geweest en dat de enige optie is om er mee te stoppen. De band die ik in relatief korte tijd heb opgebouwd met een aantal mensen ga ik weer verbreken en dat doet pijn. Afgelopen weken, ook tijdens mijn weekje vakantie in New York, ben ik met dit gebeuren nog intensief in mijn hoofd bezig. Zelfonderhoud noem ik dit soort periodes: je bent dan bewust bezig met het bewonen van je huis met de vijf kamers.

Deze wijze van zelfonderhoud heb ik de laatste jaren ook mogen overdragen aan een aantal topmanagers van een groot bedrijf; in dit geval allemaal mannen en (bijna) allemaal ingenieur. Als gerontoloog ben ik in hun ogen een absoluut buitenbeentje: ‘Wat kan een softie die zich bezig houdt met de ouder wordende mens, ons nu leren?’ De tweedaagse workshops in het teken van leiderschap en communicatie, begin ik met het tonen van de vijf kamers en dan vraag ik ieder persoonlijk: ‘Hoe zien de vijf kamers van jou er op dit moment uit?’ Kort daarna laat ik de video ‘De Vertraagde Tijd’ zien van de cultuur filosoof Arnold Cornelis. De toon van de workshop is dan gezet en ‘de beer is los’, zeg maar. ‘Hoezo vertraagde tijd? Wij moeten sneller dan snel beslissen. Hoezo inspiratiekamer? We moeten gewoon ons werk goed doen! Deze kamer is een luxe kamer, meer voor pensionado’s….. Als de eerste storm aan reacties is geluwd, hoor je iemand zeggen dat de gezondheidskamer wel aanspreekt, al is het maar omdat er veel veiligheidsprotocollen in het dagelijkse werk gelden. Doorpratend ziet de materiële kamer er bij deze managers over het algemeen wel goed uit en deze kamer levert veel gespreksstof op, zeker als het gaat om de keuze van de lease auto. De werkkamer is voor ieder zijn lust en zijn leven. En je doet het toch ergens voor, namelijk voor het geluksidee van de carrière en de te behalen successen? Al die workshops laten in het begin bijna het stereotiepe beeld van de (te) hardwerkende manager zien. Dan komt het moment dat een van hen ineens beseft dat zijn gezin te weinig aandacht krijgt en dat het hem veel onrust en disbalans oplevert. Vanaf dat moment zit iedereen in de juiste modus; de focus op werk en privé verlegt het denkkader. Men beseft dat het goed is om even de tijd te vertragen, om even bewust met je eigen huis met vijf kamers bezig te zijn. De mobiele telefoons gaan nu definitief uit. De workshops vinden plaats vlak bij het strand en in tweetallen gaat men een strandwandeling maken en praten met elkaar over hoe je nu dat eigen huis van binnen zo goed mogelijk kan onderhouden. Deze managers beseffen dat dit onderhoud niemand anders voor hen kan doen. Ze ontdekken ook dat dit zelfonderhoud een voorwaarde is voor goed leiderschap en communicatie.

Kenmerkend voor de fulltime pensionado is dat je meer dan een werkende persoon een eigen keuze dagelijks maakt in welke kamers je het meest actief wilt zijn.