Zondagmiddag, stralende zon, weinig wind. Het is druk in het Kralingingse bos: gezinnen met kinderen en vaak ook een hond, jonge en oude stelletjes, groepjes studenten uit alle windstreken. De bankjes langs het water zijn allemaal bezet. Iedereen zit met zijn gelaat zo vooruit gestoken richting zon, dat de zonnestralen maximaal opgevangen worden. Opvallend zijn de verliefde stelletjes dicht tegen elkaar, ineengestrengeld, vol Lentekriebels…..

Je krijgt er meteen goede zin van, weg met het depressieve gevoel, ruimte voor de Lentekriebels! Wat een heerlijk woord, dat we dankzij de nationale projectweek over sexualiteit op onze basisscholen allemaal op ons netvlies hebben gekregen.

Bij het woord kriebels krijgt iedereen, jong en oud, vaak een prettig prikkelend gevoel of een gedachte. Al vanaf de geboorte ervaart ieder kind sterke zintuiglijke prikkels, die voortaan altijd in zijn leven in meer of mindere mate aanwezig zullen zijn. Sexuele prikkels horen daar bij en vormen zelfs een wezenlijk deel van ons mens-zijn. Daarom is het ontzettend belangrijk dat kleine kinderen leren op een gewone, normale manier met hun lijf om te gaan, er over te praten en er zo vertrouwd mee te raken. Een goede, warme en veilige omgeving thuis en op school helpt het kind daar zodanig bij, dat er een positief zelfbeeld kan groeien en dat heb je nodig om stevig in het leven te staan.

Lentekriebels en sexuele prikkels gaan niet weg, kan ik als zesenzeventigjarige zeggen. Wel is de mate waarin ik het voel en hoe ik er mee omga natuurlijk anders dan tijdens mijn kind- en volwassen-zijn. Zeker de laatste jaren merk ik dat mijn sexualiteit zich vooral ontwikkelt richting Intimiteit. Het accent komt sterker te liggen op emotioneel gebied, is meer naar binnen gericht net als bij het prille begin van mijn bestaan. Het verschil met nu als oudere is, dat ik daar in belangrijke mate zelf sturing aan kan geven.

Voor mij is Intimiteit net zo’n mooi woord als Lentekriebels. Het is een hoge mate van vertrouwelijkheid in mijzelf en in mijn relatie naar mijn lief en dierbaren, waarin ieder zichzelf kan zijn. Het mooie en bijzondere is, dat het sexuele contact zich verlegt en verdiept naar warmte, tederheid, genegenheid, aanraking en vooral geborgenheid……Als die momenten zich voor doen, ervaar ik de echte zin van mijn bestaan!

Laat de lentekriebels maar komen, want die helpen daarbij!

Na acht jaar fulltimepensionado zijn merk ik dat ik vaker, zo min mogelijk verplichtingen wil aangaan. In mijn werkzame leven heb ik verplichtingen en de daaraan gekoppelde verantwoordelijkheden altijd als normaal gezien en gevoeld, nooit zo over nagedacht. Natuurlijk was het wel eens teveel en leverde het de nodige stress op. Een burn out is mij gelukkig nooit overkomen.

De eerste jaren van mijn pensioen ben ik met veel plezier nog druk met allerlei zaken buiten mijn privéleven. Pas rond mijn drieënzeventigste beginnen alle de daaraan verbonden verantwoordelijkheden zwaar te voelen. Nu weer drie jaar verder kies ik nadrukkelijker voor mijn eigen welbevinden en mijd ik bewust bepaalde activiteiten. Deze langzaam veranderende focus in mijn pensioenleven schept vervolgens meer ruimte voor ‘andere’ accenten in het dagelijkse leven, waarin het nu (het heden) belangrijker is dan het verleden en de toekomst.

Naarmate je ouder wordt, blijkt je leefwereld letterlijk en figuurlijk kleiner en intiemer te worden. Zowel fysiek als psychisch wil ik echter zo goed mogelijk blijven genieten van het leven. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan als je bijvoorbeeld moeilijker loopt, last heb van je prostaat, snel dingen vergeet of veel nadenkt over de naderende dood. De neiging om veel terug te kijken naar het verleden kan dit proces van lekker-leven-in-het-nu positief, maar ook negatief beïnvloeden. Als het goede ervaringen zijn, helpen die mij om ondanks toenemende beperkingen toch redelijk lekker in mijn vel te zitten. Zijn het vervelende ervaringen probeer ik die een plek te geven, ik kan er toch niets meer aan veranderen.

Mijn lief en ik permitteren het ons steeds meer te leven naar het principe van Carpe Diem. Ik denk dan aan wat Simone de Beauvoir ooit geschreven heeft: ‘De nadering van de ouderdom brengt een soort absolute ontspanning met zich mee. Je hoeft je niet meer in te spannen om iets te bereiken. Ouderdom heeft niets te winnen, niets te verliezen…..

En na elke geslaagde dag proosten mijn lief en ik op het leven!

Via de familie app krijg ik een prachtige foto waarop onze kleindochter van bijna drie jaar haar pasgeboren zusje op schoot heeft. Naast haar zit de trotse vader die de slapende, pasgeborene extra vasthoudt. De grote zus kijkt met stralende ogen in de camera. Haar nieuwe zusje is net zo klein als de pop, waarmee ze de laatste maanden altijd speelt als ze bij opa en oma is. Een prachtig ontroerend beeld! Wat zou ik graag deze foto op mijn blog zetten….. Helaas kunnen foto’s op open sociale media gebruikt worden voor andere doeleinden en daarom doe ik dat maar niet.

Vanwege de corona moet ik het voorlopig doen met de foto’s en de verhalen. Ik mag mijn kleinkind niet even aanraken en knuffelen. Ook mijn schoondochter en zoon omhelzen is niet gewenst. Dat is heel raar als je beseft dat elkaar aanraken een fundamentele behoefte van ieder mens is. Natuurlijk mis ik dat erg. Ik denk dat dit gemis en de mogelijke gevolgen daarvan voor heel veel mensen steeds zwaarder gaat wegen.

Niet aan mogen raken en knuffelen doet mij terugdenken aan mijn onderzoek in 1997 naar intimiteit bij ouderen in zorg- en verpleeginstellingen. Of beter gezegd het gemis aan intimiteit. Zorgorganisaties werken met dienstroosters, vaste tijdsblokken, vaste teams, voorgekookte kwaliteitseisen en zo meer. Dat maakt het moeilijk een veilige, warme leef/woonsituatie voor de kwetsbare oudere te creëren. Onderzoek toont aan dat het gemis aan intimiteit, fysieke én psychische vertrouwelijkheid in je directe leefomgeving, een behoorlijke negatieve invloed heeft op je welbevinden. Dat wil je natuurlijk niet als zorginstelling. Ik pleit er dan ook voor in mijn onderzoek om op individueel zorgniveau de oudere meer ondersteuning op zelfsturing te bieden. In alle kwetsbaarheid kan iemand altijd eigen keuzes maken, hetgeen je gevoel van eigenwaarde versterkt. Algemeen pleit ik er voor in het kader van intimiteit meer ruimte en aandacht te geven aan privacy en eigen leefstijl. In een dergelijk woon/leefklimaat kan de kwetsbare oudere kwaliteit van leven nastreven en ervaren.

Dit onderzoek heeft mij persoonlijk extra alert gemaakt als het gaat om intimiteit in mijn eigen leefomgeving. Ik zoek als fulltimepensionado bewust naar warme en vertrouwde contacten. Zonder het al te zwaar te maken, probeer ik meer dan anders snel een persoonlijk gesprek te voeren door te zeggen wat ik echt van bepaalde zaken vind. Tegelijk wil ik respect tonen voor andermans keuzes qua leefstijl. De setting waarin veel van deze contacten plaatsvinden mag best een beetje Zwitserleven oproepen: thuis of in een restaurant bij een etentje, in het café – liefst op het terras – met een drankje. Het is heerlijk om je deze luxe te kunnen permitteren.

Echter door de anderhalve meter en al die andere maatregelen, is het lastig om je sociale contacten goed te onderhouden. Afgelopen weekend zouden we het jaarlijkse familieweekend houden. Uiteindelijk is dat geannuleerd en vervangen door een wandeltocht ergens op de Veluwe. Ik ben niet mee geweest omdat ik een lichte verkoudheid heb. Waarschijnlijk overgenomen van mijn kleindochter die op het kinderdagverblijf zit en die sinds enkele weken weer wekelijks een dagje bij opa en oma is. Voor de zekerheid heb ik mij afgelopen maandag laten testen en die uitslag is gelukkig negatief. Het betekent overigens niet dat ik onze pasgeboren kleindochter nu mag vasthouden en knuffelen.

Deze week is de herfst begonnen. Niet een jaargetijde waar ik gek op ben. Samen met dit hele coronagedoe is dat een extra reden om de moed erin te houden en goede voornemens te maken. Ik blijf voorzichtig en optimistisch. Ik ga straks de traditionele griepprik halen en proberen me niet gek te laten maken door alle berichten over de tweede golf. Verder neem ik mij voor te blijven investeren in mijn sociale contacten, uiteraard telkens in kleine setting.

En zeker ga ik met volle teugen genieten van de foto’s en de verhalen op de familie app.