‘Dit fysieke ongemak in je heup gaat met hulp van een fysiotherapeut waarschijnlijk over, want de artrose is de afgelopen tien jaar niet erger geworden’. Deze woorden ervaar ik als een oppepper, zo schrijf ik in mijn vorige blog. Nu, enkele fysio bezoeken later, voel ik mij al stukken beter, fysiek én mentaal.

Dit weekend lees ik een artikel in Trouw/Tijdgeest: ‘Ziek worden door woorden.’ Wat een arts tegen je zegt, en hoe, dóet er werkelijk toe. Je kunt ziek worden door de verkeerde woorden. Dit heet nocebo effect. Er is geen duidelijke verklaring voor dit fenomeen. Het heeft o.a. te maken met stress, verwachtingen, conditionering én de relatie tussen behandelaar en patiënt. Deze zetten bepaalde hersensystemen in werking.

Bij positieve benadering, zoals in mijn geval door mijn huisarts wordt mijn hersensysteem dat met pijn te maken heeft, gedempt……iets met endorfine en dopamine. Bij het nocebo effect werkt dit andersom. Negatieve verwachtingen en angst zorgen er voor dat mensen sneller lichamelijke sensaties ervaren. Als mijn huisarts had gezegd: ‘De slijtage van je heup is niet erger geworden, maar ja, artrose kun je niet tegenhouden, dus van je heupprobleem ben je voorlopig niet af….’, dan had ik dat als een afknapper ervaren en was ik vast meer paracetamol gaan slikken tegen de pijn.

Een goed contact met de behandelaar is oh zo belangrijk. Deze moet kunnen luisteren, mij serieus nemen en dingen goed uitleggen als ik daarom vraag. Op die manier onstaat er een vertrouwensband.

In deze fase van mijn leven neemt de kans op mankementen en chronische aandoeningen toe. Ik zal meer met (para)medici te maken krijgen. De vertrouwensband zal dus telkens weer een belangrijk onderdeel moeten zijn van de behandeling.

Woorden doen er toe…... Zonder af te doen aan de boodschap, heeft iedere patiënt de juiste woorden nodig om voorbereid te zijn op wat er kan gebeuren. De juiste woorden kunnen helpen zorgen en angsten beter te sturen. Mede daardoor zal de kans op behoud van voldoende kwaliteit van leven groot kunnen blijven.

Tijdens onze vakantie in Spanje krijg ik bij het lopen behoorlijk last van mijn linker heup. Ik weet dat er al lange tijd een lichte slijtage in dat heupgewricht zit en dus is mijn eerste gedachte ‘dat wordt een nieuwe heup’. Tegelijkertijd gebeurt er mentaal iets heftigs. Als ik ergens in mijn lijf pijn voel, associeer ik dat tegenwoordig met mijn leeftijd. Het is een hypochondrische focus, waar ik steeds meer last van krijg nu ik de vijfenzeventig jaar gepasseerd ben. Zo van ‘Oei, ga ik nu echt aftakelen?’.

Al jaren is het boekje Oei, ik groei! een wereldwijde bestseller voor ouders met een opgroeiende baby. Ook onze pasgeboren kleinzoon Lio wordt gespiegeld aan de – daarin beschreven – tien sprongetjes van de baby op mentaal en fysiek vlak. Veel ouders ervaren deze kennis over de ontwikkeling van hun baby als erg prettig en geruststellend. Na deze tien stappen gaat de groei natuurlijk door.

In mijn vakgebied, gerontologie, blijkt uit longitudinaal onderzoek dat de groei op zowel fysiek als mentaal gebied zelfs tot op hoge leeftijd door gaat of door kan gaan. Daar moet je overigens actief aan blijven werken. Onderzoek laat eveneeens zien, dat vanaf gemiddeld het vijfenzeventigste levensjaar de kans groot is, dat het snel bergafwaarts kan gaan met je algehele gezondheid.

Mentaal gezien voel ik mij hooguit ergens in de zestig, echter mijn biologische leeftijd is dat niet. Daarom raak ik bij opkomende fysieke pijntjes en ongemak gauw in de paniekmodus van ‘Oei, ik ga nu echt aftakelen’. Wellicht speelt mee dat ik in mijn leven nauwelijks zware of ernstige fysieke ellende heb meegemaakt.

Onderzoek in het ziekenhuis vorige week wijst uit dat de slijtage in mijn linkerheup niet groter is geworden ten opzichte van tien jaar geleden. Voorlopig dus geen nieuwe heup. In overleg met mijn huisarts komt de fysiotherapeut nu in beeld om te helpen mijn spieren in rug en been te versterken. Als mentale oppepper benadrukt mijn huisarts: ‘Dit fysieke ongemak gaat gewoon weer over’….

Gelukkig maar!

Na twee jaar coronapandemie, durven we weer een vakantietripje naar het buitenland te maken. Afgelopen week stappen we op de Thalys naar Parijs voor een vijfdaagse stedentrip. We hebben er extra zin in, want het biedt niet alleen enige afleiding van de vreselijke oorlog in Oekraïne, maar vooral ook heeft Parijs voor ons een heel bijzondere betekenis.

Als pensionado kijk je meer dan voorheen terug op hoogte- en dieptepunten in het leven. Vaak besef je pas vele jaren later wat de gebeurtenis zo bijzonder maakt. Parijs 1972 is zo’n bijzonder moment, want dan gaat mijn lief ruim een half jaar naar Parijs als au pair. Ik ben dan net enkele maanden smoorverliefd op haar. Ik wil en kan haar niet tegenhouden, maar vind het erg lastig en spannend. Om dat verliefdheidsvuur brandend te houden, rijd ik ongeveer om de drie weken met de auto naar Parijs: vrijdagmiddag om vijf uur weg en zondagavond laat weer thuis in Arnhem. Dat het goed heeft uitgepakt, is nu vijftig jaar later wel duidelijk!

Natuurlijk zijn we in al die jaren meerdere keren in Parijs geweest, ook met onze kinderen. Maar deze keer stappen we specifiek met deze herinnering op 1 maart 2022 uit de trein op het Gare du Nord met de woorden: Parijs, hier zijn we weer!

We hebben een eenvoudig hotelletje in Le Marais geboekt. Goed gelegen in het centrum van Parijs, zodat we gemakkelijk te voet van deze fantastische stad kunnen genieten. We slenteren met QR code en stappenteller op zak door brede straten, mondkapje gereed onder de kin. We lopen langs de Seine, Place de la Concorde en de Eiffeltoren. We zien de Notre Dame, die in de steigers staat. Als we rusten, pakken we een van de vele terrasjes voor een koffie, thee, biertje of wijntje. We bezoeken het Louvre en lopen onderweg af en toe een prachtige kerk binnen.

Eenmaal in de kerk kunnen we het niet laten een kaarsje aan te steken en samen de wens uit te spreken dat onze allerliefste kinderen en kleinkinderen ook een gelukkig en fijn leven zullen hebben.